Op 22 februari 2023 vindt onze eerste Brainwash Book Club plaats. Samen met journalist Lynn Berger (Zorg) bespreken we Philosophy of Care door Boris Groys. Brainwash-directeur Marije Ligthart vertelt je wat je deze avond kunt verwachten.

Aan de hand van het denken van filosofen als Plato, Hegel, Nietzsche, Alexandre Kojève, Georges Bataille, Roger Caillois, Martin Heidegger en Hannah Arendt toont Groys ons kaders die ons denken over zorg en zelfzorg bepalen: Met welke lens kijken we naar ons lichaam? Zien we het als object of subject? Wie vertrouwen we de zorg toe? En wat is de plek van ons lichaam in de samenleving? 

Subject of object?
Boris Groys onderzoekt verschillende ideeën die ons denken over lichamelijkheid en het zorgen voor ons lichaam bepaald hebben. Zo maakt hij in zijn boek bijvoorbeeld een onderscheid tussen twee narratieven uit de 19e en 20e eeuw: Psychoanalyse, over het verlangen en het verkennen van het lichaam van binnenuit, tegenover Marxisme waarin het lichaam in een sociaal-maatschappelijke context geplaatst wordt. Ook plaatst hij het denken van Plato over lichamelijkheid tegenover dat van Hegel en Nietzsche. 

Volgens Boris Groys moeten we voorzichtig zijn als we over het lichaam spreken. Want: wat bedoelen we ermee? Zien we het als vlees of als geest? Objectiveren of subjectiveren we het? Zo schrijft hij: 

“The different philosophical teachings suggest the different types of relationship between care and self-care – between dependency and autonomy. Let us undertake a short survey of these teachings to better understand the genealogy of the contemporary state of this relationship.” 

Zijn ‘survey’ is geen makkelijk boek. Vooral in het deel waar hij ingaat op (de destructieve kracht van) creativiteit of wanneer hij schrijft over Kojève en zijn opvattingen over populisme was hij me een aantal keer kwijt. Maak je geen zorgen als je niet alles begrepen of gelezen hebt.